
Kanser Genetiği
Kanser genetiği, kanser gelişiminde rol oynayan kalıtsal ve edinilmiş genetik değişimlerin incelenmesini amaçlayan bir genetik bilimi alanıdır. Kanser hücreleri, normal hücrelerden farklı olarak DNA yapılarında çeşitli mutasyonlar, kopya sayısı değişimleri ve düzenleyici bozukluklar taşır. Bu genetik değişimlerin anlaşılması hastalığın oluş mekanizmasını değerlendirmede, risk gruplarının belirlenmesinde ve klinik sürecin desteklenmesinde önemli rol oynar.
Kanser genetiği hem ailesel (kalıtsal) kanser risklerini belirlemek hem de mevcut malignitelerde tümöre özgü genetik değişimleri incelemek amacıyla kullanılabilir. Kalıtsal kanser sendromlarının doğru tanımlanması, aile bireylerinin bilgilendirilmesi ve kişiye özgü takip yaklaşımlarının oluşturulması için genetik analizler klinisyenlere önemli destek sunar.
Kanser Genetiğinin Klinik Önemi
Kanser genetiği; tanısal süreçlerin desteklenmesinde, risk değerlendirmesinde ve klinik yönetimde önemli bilgiler sağlayabilir. Bu analizler:
- Ailesel kanser sendromlarında kalıtsal mutasyonların değerlendirilmesine
- Kanser gelişme riskinin belirlenmesine
- Tümör hücrelerindeki genetik değişimlerin incelenmesine
- Klinik karar süreçlerine destek olacak genetik bilginin sağlanmasına
- Hastalığın biyolojik davranışının daha doğru anlaşılmasına
katkı sunar.
Kalıtsal kanser riskinin değerlendirilmesi özellikle meme-yumurtalık kanseri, bağırsak kanserleri, tiroit kanserleri, yumuşak doku tümörleri ve bazı çocukluk çağı tümörlerinde büyük klinik önem taşır. Mevcut tümörlerde yapılan moleküler analizler ise tümöre özgü genetik değişimlerin ortaya konulmasına olanak sağlar.
Bu yöntemlerin uygulanması ve uygunluğuna ilgili uzman hekim karar verir.
Uygulama Alanları
Kanser genetiği değerlendirmeleri klinik ihtiyaçlara göre aşağıdaki alanlarda kullanılabilir:
- Aile öyküsüne bağlı kalıtsal kanser riskinin belirlenmesi
- Belirli tümör tiplerinde genetik yatkınlığın araştırılması
- Çocukluk çağı tümörlerinde kalıtsal sendromların incelenmesi
- Nadir görülen tümörlerde genetik predispozisyon çalışmaları
- Tümör dokusunda moleküler düzeyde genetik değişimlerin araştırılması
- Risk altındaki aile bireylerinin danışmanlık ve takip planlarının desteklenmesi
Uygulanan Yöntemler
Kanser genetiği analizlerinde, klinik gereksinime göre çeşitli DNA ve RNA temelli yöntemler kullanılabilir. Bunlar arasında:
- Tek gen veya seçilmiş gen panellerinin incelenmesine yönelik moleküler analizler
- Kalıtsal mutasyonların değerlendirilmesini sağlayan dizileme yöntemleri
- Birden fazla gen bölgesinin aynı anda analiz edilebilmesine olanak tanıyan yeni nesil dizileme teknolojileri
- Tümör dokusunda genetik değişimlerin belirlenmesi için moleküler patoloji ve moleküler sitogenetik yaklaşımlar
Kullanılacak yönteme klinik bulgular ve hekim değerlendirmesi doğrultusunda karar verilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Test sonuçları Tıbbi Genetik Uzmanları tarafından değerlendirilir. Klinik kararlar ilgili branş hekimleri ile birlikte oluşturulur.
Bu karara aile öykünüz, klinik özellikleriniz ve risk faktörleriniz değerlendirilerek ilgili uzman hekim tarafından karar verilir.
Hayır. Kanser genetiği yalnızca klinik süreçleri destekleyen genetik bilgileri sunar. Tedavi kararı hekim tarafından verilir.
Meme-yumurtalık kanseri, kolorektal kanser, tiroit kanserleri, böbrek kanserleri, sarkomlar ve bazı çocukluk çağı tümörlerinde kalıtsal risklerin incelenmesi gerekebilir.
Kalıtsal kanser risklerinin belirlenmesi, aile bireylerinin bilgilendirilmesi ve bazı tümörlerde genetik değişimlerin araştırılması amacıyla yapılır.
Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Genetik test kararları, sonuçların yorumlanması ve tıbbi planlama mutlaka uzman hekim ve genetik danışman eşliğinde yapılmalıdır.
Son Güncelleme Tarihi: 22.09.2025
Gentan Yayın Kurulu
İlgili Testler
Son Güncelleme Tarihi: 22.09.2025
Gentan Yayın Kurulu
